Plattdeutsche Predigt zu 2.Mose 34,4-10 von Anita Christians-Albrecht

 4 Dor mook Mose sük an de Arbeid un hau sük twee Steentafeln torecht, jüst so as de iersten (de he kött smeeten harr). Fröh an d' anner Mörgen neem he de Tafeln in d' Hand un steeg op de Barg Sinai, so as de Herr dat von hum verlangt harr. 5 In een Wulk keem Gott denn ok andaal un stell sik tegen Mose hen. As de nu Gott anropen dä, 6 gung de Herr vörto an Mose vörbi un reep ut: Ik bün Gott. De Gott, de nüms sitten laaten deit un de dat good mit jo in’n Sinn hett. De up de Minschen töövt un de so veel för hör över hett. De hollt, wat he toseggt. Ik bün good över duusend un duusend Lüüd. 7 Vergeven do ik Sünn’, Schlechtigkeit un Schuld. Man eenfach so hengahn laat ik dat nich. Wor Vöröllern schüllig worden sünd, laat ik Kinner un Kindskinner dorför liek stahn bit in de darde un veerde Generatschoon. 8 Dor böög Mose sük deep daal, smeet sik op de Eer 9 un sä: Herr, heff ik Gnaad funnen vör dien Ogen, denn wees middent unner uns un treck mit uns wieter. Dat is ja nu mal’n obstinaatsch Volk; vergeev du uns uns Schuld, un laat uns ganz dien eegen wesen. 10 Dor sä Gott: Good, de Bund schall gelln. All dien Volk sall dat beleven, dat ik Wunner do, Wunner, as se op de Welt nich een Volk to sehn kregen hett; ja, all dien Volk sall beleven, wat de Herr deit. Wunnerbor sall wesen, wat ik an di doon will. 

Uns Gott, der immer dorwest hett un dorwesen will för all Tieden, de mag ok nu ganz dicht bi uns wesen, dat wi hören un verstaht. Amen.

Hebbt Ji dat ok al mal beleevt, leeve Gemeen? Ja. Ganz seker hebbt Ji dat al beleevt. Dat een Jo ganz furchtbor enttäuscht het.

Dor hest Du up een baut, hest Di heel un dall up hum verlaaten, un denn hett dor'n Uul seten. Denn musst Du faststellen: Disse Minsch hett mien Totraun gor nich verdeent.

Wo hest Du reageert? Ruhig un leev? Ik glööv nich. Normalerwies is mal denn trüürig un vergrellt. Un överleggt sük, wo man de anner dat torügg betahlen kann.

Wenn Kinner hör Olln of Mesters enttäuschen, denn denken de sük een Straaf ut.  

Wenn een mi seer/weh deit of nich hollt, wat he toseggt hett, denn is dat ut mit de Fründschaft. Denn wessel ik: de Chef, de Anbeeder of viellicht ok de Mann oder de Frau. Ik laat de anner marken, wat he mi andaan hett.

In de Vertellsel, wor uns Predigttext för vandaag ut stammt, ward ok een ganz bitter  enttäuscht. Kien Minsch, nee: Gott. 

Gott ward wies, dat sien Minschen, um de he sük jümmers mit vööl Leevde kümmert hett, hum untreu worden sünd. Un Mose, de sük in sien Updrag för genau disse Minschen een Been utritt, de kann dat gor nich faten:

Gott hett disse Minschen doch jüst eerst free maakt ut hör Knechteree in Ägypten. Se hebbt dat doch beleevt, dat he sogor in de Wööst för hör sörgt. Man noch bevör Mose hör Gott sien Geboden, sien goode Lebensregeln, vörstellen kann, as he noch up de Barg Sinai is, um hör up twee Steentafeln oftohaaln, hebbt de Israeliten al hör heele Glinstergood bin'nanner söcht, all hör Ketten, Ohrbüngels un Broschen, un sük dor een golden Kalv ut goten. Een sülstbaut Gott! Se hebbt sük benomen as löttje Kinner, de jüst dat doot, wat hör Olln nich willt. Mose is so vergrellt, dat he de beid Steentafels in Dutt haut.

Dat mit de Golden Kalv, dor hebbt Ji al van höört, leeve Lüüd. Nich bloot, dat dat Wohrteeken van de Wall Street in New York een Bull ut Bronze is. Nich bloot, dat direkt an d' Ingang van de Geldmuseum van d' Bundesbank een Stier steiht. 'Stier' heet up Latiensch 'pecus' un 'Geld' 'pecunia'. Weetst Bescheed? Dat mit de 'Danz um dat golden Kalv', dat steiht middlerwiel för uns modern Welt, wor Geld un good Utsehn un Macht un Gewalt Gott sien Stääd innohmen hebbt.

Mose is total enttäuscht, un Gott is dat seker ok. Dor is wat kött gahn. De Steentafels, de in Dutt sünd, staht för all dat anner, wat kaputt geiht, wenn man so'n Daalslag beleevt. Un wat seer/weh deit.

Faak genug fangt dornah dat Spööl an. Wor een de anner de Schuld in d' Scho schufft un genau weet, wat he all verkehrt maakt hett. Wor jeder sük utdenkt, wat he de anner noch andaan kann. Ehelüüd kennt dit Spööl besünners good. Van d' Tahnpasta bit hen to dat Sörgerecht för de Kinner, spööt all mit.
 
Ok Mose spöölt eerstmal dit Minschen-Spööl. He haut dat Götzenbild kött. He maakt ut dat Gold Pulver, un he lett dat Schwert proten. Rache is sööt - un mennigmal grausam. 3000 sölln domals umkomen wesen. Kannst Di bold nich vörstellen. Man steiht so in d' Bibel. Un so geiht dat to unner Minschen.
 
Stellen wi uns mal vör, Gott harr so reageert as wi – harr de Kontakt ofbroken, sien Minschen de Rügg todreiht. Denn seeten wi vandaag nich hier.

Man dat deit he nich. Gott gifft nich up. He lett Mose noch eenmal nah boven komen up de Barg. Vörher - Straaf mutt wesen - mutt he nu neije Tafels maaken. hör ut de Steen hauen, glatt sliepen un beschriften. Dat is vööl Arbeit, un dor kann he sük anschienend 'n bietjet bi bedoorn. Un denn - dat vertellt uns Predigttext - passeert wat Wunnerboors: Mose sücht Gott. Un Gott stellt sük Mose vör. He seggt:

Ik bün Gott. De Gott, de nüms sitten laaten deit un de dat good mit jo in’n Sinn hett.
De up de Minschen töövt un de so veel för hör över hett. De hollt, wat he toseggt. Ik
bün good över duusend un duusend Lüüd. Vergeven do ik Sünn’, Schlechtigkeit un
Schuld. Man eenfach so hengahn laat ik dat nich. Wo Vöröllern schüllig worden
sünd, laat ik Kinner un Kindskinner dorför liek stahn bit in de darde un veerde
Generatschoon.

Dat ännert alllns. Mose begrippt: Gott vergifft. Wunnerbor! Man de Satz geiht wieter:
Eenfach so hengahn laat ik dat nich. Wo Vöröllern schüllig worden sünd, laat ik
Kinner un Kindskinner dorför liek stahn bit in de darde un veerde Generatschoon.

Mennigeen, de dat höört, mutt dröög daalsluken. Wat is denn dat för een Gott? Nennt sük gnädig un straaft de Nahkomen för dat, wat de Olln un Grootolln daan hebbt. Dat maakt doch nich mal wi Minschen!

Oder? 'Is dat nich de Enkeljung van de? Na ja, denn ...!'

Wat wi Minschen dormit willn, laat ik nu mal gewähren.
Wat Gott dormit will, begriep ik woll:
He hett uns leev un sörgt för uns. Man he lett nich allns mit sük maaken. Wenn wi een leev hebbt - dat weet jede Moder, jeder Vader, jeder Mester - denn mööt wi hum ok Grenzen setten. Un Gott lett uns eben ok nich eenfach in't Unglück rennen. Gott hett uns leev, un dorum lett he uns dat, wat uns kött maakt, nich dörgahn. Dat hett wat to bedüden, wo wi vandaag leven. Wo wi mit Luft un Water umgaht, of wi uppassen oder allns verschwenden. Ok of wi - jüst in uns Land - de Schuld van uns Vaders un Grootvaders un Urgrootvaders doodswiegen oder nich.

In letzte Tied kikkt man ja wat genauer hen nah de Kriegskinner, nah de, de in d' Tweede Weltkrieg noch Kinner west sünd. Se harrn kien Schuld an dat, wat de Nazis verbroken hebbt, man se mussen Bombennachten beleeven of mit up d' Flucht. Un dat all kummt nu, wor se in't Rentenoller komen, weer hoch un lett hör nich slapen. De Schuld van de Vaders mutt mennigmal noch van de Enkels un Urenkels betahlt warden. Ik bün blied, dat uns Bibel seggt, wo't is.

Dat letzte Woord in d' Bibel obber hollt Gott sien Gnaad. Bi dat, wat dor över Gott seggt ward, fallt een wunnerboren Ungliekgewicht up: Gott sien Straaf gellt höchstens veer Generatschonen, sien Gnaad un Fründlichkeit dusend.

Gott versöhnt sük also mit sien Volk. He gifft hör'n tweeden Chance. He slutt de Bund mit sien Israeliten neij. So as bi'n Ehepoor kann man sük dat viellicht vörstellen, de sük ut'nanner leevt hett, viellicht sogor ut'nanner weer un dat denn noch mal neij mit'nanner versöcht, viellicht sogor nochmal heirat'.

Ik finn dat interessant, dat sük middlerwiel ok de Medizin mit dat Thema 'Versöhnung' befaaten deit. Well vergifft, leevt langer, hebben de Klooksnackers rutfunnen. Un: Minschen, de hör Dülligkeit un Arger bewältigen köönt, lieden nich so faak unner  Bloothochdruck, stark Sweeten un Slaapstörungen. Froolüüd sölln dat mit dat Vergeven sogor noch beter henkriegen as Mannlüüd. (Dorum leevt se wiss ok dörschnittlich 7 Johr langer.) Utnahmen wiest, dat Regel stimmt.

Well vergifft, leevt langer. Un: Nichvergeben schaad eenzig un alleen mi sülst. Dorum raden Therapeuten, dat man hen un her mal een anner Blick versöcht. Dat man begrippt, dat man sülst ok Fehlers maakt un dat dordör bi de anner ok beter verstahn kann. In uns Levensschool muss das Vergeven een Pflichtfack wesen, seggt se. Worbi Vergeven nich bedütt, dat man allns unner d' Teppich feegt. Vergeven is nich passiv, Vergeven is aktiv.

Un sogor disse Wissenschaftlers wiesen dorup hen, dat Vergeven sük up de Bibel grünnen deit un dat wi dor'n Updrag to hebbt. So as wi dat jede Sönndag beden:  „Reken uns nich to, wat wi unrecht daan hebbt, as ik wi nich toreken willt, wat uns andaan is."

Wenn wi weeten, dat Gott uns vergifft, denn köönt wi ok vergeven - uns sülst un de annern.

Dorto höört för de Klookschrievers ok, dat wi uns Free maakt mit uns Olln, of se nu noch leevt oder nich. De Moder hett viellicht ständig meckert, de Vader sük bi jede Kleenigkeit upreegt. Anto jeder hett in sien Kindheit beleevt, dat he van sien Olln mal unfair behannelt worrn is of docht hett, se mögen mi nich mehr lieden. Wenn dat faak vörkeem, blifft mennigmal dat Geföhl torügg, dat man nix weert is un nix richtig maakt. Un nich selten präägt dat so'n Minschke sien heele Leven.

För sük sülst togeven, dat man verletzt worrn is, dat is de eerste Tree. Viellicht kann man'n Breef schrieven an sien Moder of Vader, de man nooit ofstüürt. Man is ja nu groot un nich mehr dat löttje Kind un kann viellicht beter verstahn, wat ok de Olln mitmaakt hebbt, wo de hör Kinnertied weer, wat se verkraften mussen.

'Allns verstahn heet allns vergeven', seggt een Spreekwoord. Un ik denk, genau dat is dat, wat Gott de Israeliten un uns wiest: Gott kennt uns, he weet, wat in uns vörgeiht. Wenn wi wat verkehrt maakt, denn weet he, worum. Un wiel he versteiht, kann he vergeven.
 
Dat Volk Israel kriggt de Chance, sien Free to maaken mit dat. wat weer. Un well dat al mal beleevt hett: een tweede Chance kriegen, van d' Leven of van een anner Minschke, de weet, wat dat bedütt. Een tweede Chance, so vööl Möglichkeiten, Gott to treffen.

Un worum geiht dat bi disse tweede Chance?

Ik finn dat interessant, um wat Mose Gott angeiht dor boven up'n Barg. Dat he sien Volk vergifft, ja. Man ganz kloor ok dit: Wees middent unner uns un treck mit
uns wieter. Mose will, dat Gott ganz dicht bi sien Minschen kummt. Denn genau dat hebbt se ja vermisst. Genau dorum hebbt se sük hör Ersatz-Gott bastelt. De Stier - dit Sinnbild för Kraft un Starkwesen. Dat is dat, wat de Minschen sük wünscht: een starken Beschützergott, de möglichst nix van hör will un hör nich in Fraag stellt. Un wehe, Gott wiest sük anners! Wehe, he kummt uns in d' Queer bi uns Umgang mit Geld un Macht, bi uns Gliekgültigkeit, bi uns Minnachtigkeit för anner Minschen.
 
Wees middent unner uns. Gott hett dat wohr maakt. He is middent unner uns komen - mit sien Leevde. He hett Jesus in uns Welt stüürt. He hett uns för immer un ewig mit sük versöhnt. He hett uns heel maakt - nich bloot van Bloothochdruck, stark Sweeten un Slaapstörungen. Amen.